مبحث 20- علاوه بر افزایش تعداد فارغ التحصیلان فعال در بازار کار در سال های اخیر، نرخ بیکاری فارغ التحصیلان در تمامی مقاطع مختلف نیز نسبت به سال 1395 کاهش یافته است. با توجه به اینکه عموماً صنعتگران جامعه را نیروی کار ماهر می نامند، افزایش مشارکت افراد ماهر در فرآیند تولید می تواند زیرساخت مناسبی برای رشد و توسعه باشد.
افزایش تعداد فارغ التحصیلان فعال در بازار کار
بر اساس داده های مرکز آمار تخمین زده می شود که در سال 1401 بیش از 7 میلیون و 270 هزار نفر از جامعه فارغ التحصیلان ایرانی به نیروی کار پیوسته اند. بررسی داده های 6 سال اخیر نشان می دهد که تعداد این افراد حتی بیشتر از سال 2018 افزایش یافته و در بالاترین سطح از سال 2018 قرار داشته است.
اکوایران در این باره نوشت: به طور کلی بررسی ها نشان می دهد که نرخ بیکاری در بین فارغ التحصیلان آموزش عالی حداقل برای 6 سال متوالی کاهش یافته است و این شاخص در سال 1395 به 12.9 درصد از سال 1396 به 12.9 درصد رسیده است. یعنی در سال 1395 از هر صد فارغ التحصیل مدارس عالی، 19 نفر بیکار بودند که این رقم از 1401 نفر به 12 نفر رسید. علاوه بر این، بررسی ها نشان می دهد که نرخ بیکاری مردان در مقایسه با زنان از سال 2016 به شدت کاهش یافته است.
روند کاهش نرخ بیکاری فارغ التحصیلان جامعه
بر اساس طبقه بندی پرتال ملی آمار، کلیه فارغ التحصیلان مقاطع عالی به 4 مقطع دانشیار، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تقسیم می شوند.
داده ها نشان می دهد که طی 6 سال گذشته، فارغ التحصیلان کارشناسی بالاترین نرخ بیکاری را نسبت به سایر رشته ها تجربه کرده اند. کمترین نرخ بیکاری متعلق به فارغ التحصیلان دکتری در رشته های مختلف است، اما نرخ بیکاری دانشجویان کارشناسی ارشد و کارشناسی ارشد روند متفاوتی را تجربه کرده است.
اما بررسی ها نشان می دهد که نرخ بیکاری در تمام دوره های مختلف از سال 1396 تا 1401 کاهش یافته است.
بر اساس برآوردها، نرخ بیکاری در مقطع کارشناسی ارشد از 16.3 درصد به 10 درصد، در مقطع کارشناسی از 21.4 درصد به 15.2 درصد و در مقطع کارشناسی ارشد از 17.2 درصد به 9.7 درصد کاهش یافته است.
همچنین تعداد افراد دارای مدرک دکترا که جویای کار هستند اما نمی توانند کار پیدا کنند، در بین گروه های مختلف بیکاری اجتماعی و فرهنگی، کمترین نرخ بیکاری را دارد. این شاخص از 8.2 درصد در سال 2016 به 3 درصد در سال گذشته کاهش یافته است.
فارغ التحصیلان مقاطع عالی جامعه عموماً از نیروهای واجد شرایط و نیمه واجد شرایط هستند و تشویق آنان به مشارکت بیشتر در فرآیند تولید کشور و تأمین زیرساخت های آموزش عمومی از وظایف عمومی دولت ها تلقی می شود. با توجه به روند سال های اخیر و افزایش اشتغال نیروهای واجد شرایط در کشور، انتظار افزایش ارزش افزوده در کشور دور از انتظار نیست.
